انواع ترک در ساختمان : 7 روش ترمیم ترک سقف و دیوار

ترک ساختمان یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی است که نباید نادیده گرفته شود. ترک دیوار یا ترک سقف ممکن است سطحی باشد یا هشدار ضعف سازه‌ای محسوب شود. عواملی مانند نشست زمین، تغییرات دما و رطوبت و اجرای غیر اصولی سازه باعث ایجاد ترک می‌شوند. شناسایی و ترمیم به‌موقع ترک‌ها برای جلوگیری از گسترش آسیب و افزایش ایمنی و دوام ساختمان ضروری است.

ترک ساختمان؛ زنگ خطری برای پایداری بنا

ترک ساختمان ممکن است در ابتدا یک مشکل ظاهری به نظر برسد، اما اغلب نشانه‌ ضعف‌های سازه‌ای است. ترک‌های سطحی اگر نادیده گرفته شوند، گسترش یافته و راه نفوذ رطوبت، گردوغبار و مواد شیمیایی را باز می‌کنند؛ این امر باعث خوردگی آرماتورها، کاهش مقاومت بتن و تهدید ایمنی ساختمان می‌شود.

تشخیص نوع و شدت ترک اولین قدم برای انتخاب روش اصولی ترمیم ترک ساختمان است. در ساختمان‌های بتنی، ترک‌ها معمولا به‌دلیل نشست پی، جمع‌شدگی بتن یا خوردگی میلگردها ایجاد می‌شوند. در ساختمان‌های فلزی، اغلب به دلیل جوشکاری غیر اصولی یا تمرکز تنش در نقاط خاص رخ می‌دهند. همچنین، در ساختمان‌های قدیمی با مصالح سنتی مانند آجر و ملات، ترک‌ها بیشتر ناشی از فرسودگی مصالح و ضعف سازه‌ای هستند.

بی‌توجهی به ترک‌ها می‌تواند باعث عمیق‌تر شدن شکاف‌ها، اختلال در باربری و در نهایت کاهش پایداری یا حتی ریزش بخشی از ساختمان شود. بنابراین ترمیم ترک‌ها نه تنها جنبه زیبایی دارد، بلکه برای افزایش عمر مفید سازه و حفاظت از سرمایه ضروری است.

ترک زنده و ترک مرده؛ تفاوت اصلی این دو نوع ترک

یکی از مهم‌ترین دسته‌بندی‌ها در بررسی ترک ساختمان، تقسیم آن‌ها به ترک زنده و ترک مرده است:

ترک زنده چیست؟

ترک زنده به شکافی گفته می‌شود که به مرور زمان فعال بوده و تغییر می‌کند. این ترک‌ها معمولا در اثر نشست پی، تغییرات مداوم دما و رطوبت، یا ضعف‌های سازه‌ای ایجاد می‌شوند. ویژگی اصلی این نوع ترک این است که عرض یا طول آن در گذر زمان افزایش می‌یابد و حتی پس از ترمیم‌های سطحی، مجدد ظاهر می‌شود.

به‌طور معمول، ترک دیوار یا ترک سقف زنده، نشانه‌ای از وجود مشکل جدی در پایداری ساختمان هستند و باید به‌وسیله روش‌های مقاوم‌سازی یا اصلاح سازه‌ای ترمیم شوند.

ترک مرده چیست؟

به ترک‌هایی می‌گویند که پس از ایجاد، دیگر تغییر نمی‌کنند و ناشی از جمع‌شدگی مصالح در زمان ساخت یا خشک شدن گچ و ملات هستند. ترک مرده بیشتر جنبه ظاهری دارد و به ندرت به ایمنی سازه آسیب می‌زند.

برای مثال، ترک‌های مویی سطحی در گچ سقف یا دیوار اغلب از نوع ترک مرده محسوب می‌شوند. ترمیم آن‌ها ساده است و با بتونه‌کاری یا اندود مجدد به‌طور کامل برطرف می‌گردند.

تفاوت اصلی ترک زنده و ترک مرده

تفاوت‌های این دو نوع ترک ساختمان عبارتند از:

• ترک زنده

فعال است و با گذر زمان گسترش می‌یابد
نشانه ضعف یا حرکت در بخش سازه‌ای ساختمان
نیاز به بررسی مهندسی و روش‌های مقاوم‌سازی دارد
بی‌توجهی به آن می‌تواند خسارت جدی به سازه وارد کند

• ترک مرده

ثابت است و تغییر نمی‌کند
بیشتر جنبه سطحی و زیبایی دارد
با گچ‌کاری یا بتونه‌کاری قابل اصلاح است
تهدیدی برای ایمنی ساختمان محسوب نمی‌شود

ترک سازه‌ای ساختمان چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟

ترک سازه‌ای زمانی ایجاد می‌شود که اجزای باربر ساختمان مانند ستون، تیر، دیوار باربر یا سقف دچار ضعف یا تغییر شکل شوند. این ترک مستقیم بر ایمنی سازه اثر می‌گذارد و بی‌توجهی به آن می‌تواند باعث خسارت جدی یا ریزش بخشی از بنا شود. نشانه‌های اصلی ترک سازه‌ای عبارتند از:

• عرض ترک ساختمان بیش از ۳ میلی‌متر و گسترش آن در طول زمان
• عمق ترک که تمام ضخامت دیوار یا سقف را دربر می‌گیرد
• ترک‌های مورب یا ضربدری در دیوار و سقف
• ترک ساختمان که پس از ترمیم دوباره ظاهر می‌شوند
• تغییر شکل المان‌ها مانند کج شدن دیوار یا نشست نامتقارن
• ترک‌های محل اتصال تیر به ستون یا اطراف بازشوها

ترک غیرسازه‌ای ساختمان چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

ترک غیرسازه‌ای به ترک‌هایی گفته می‌شود که در اجزای باربر ساختمان نقشی ندارند و در لایه‌های سطحی مثل گچ، اندود یا دیوارهای جداکننده ظاهر می‌شوند. این ترک‌ها تهدیدی برای پایداری سازه نیستند و بیشتر جنبه ظاهری دارند. علت‌های ایجاد ترک غیرسازه‌ای عبارتند از:

• جمع‌شدگی مصالح هنگام خشک شدن گچ یا بتن
• تفاوت ضریب انبساط حرارتی مصالح (برای مثال در اتصال آجر و بتن)
• تغییرات دما و رطوبت محیط و انبساط و انقباض ناشی از آن
• کیفیت پایین اجرا در گچ‌کاری یا ملات‌کاری
• نشست طبیعی و جزیی ساختمان در سال‌های اولیه پس از ساخت

۴دسته مهم ترک ساختمان از نظر شکل و الگوی ایجاد

ترک‌های ساختمان بسته به شکل ظاهری و الگوی ایجاد، به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

ترک‌های افقی: خطی و موازی با سطح زمین ناشی از فشار جانبی خاک، نشست یکنواخت پی یا انبساط و انقباض مصالح در اثر تغییرات دما در دیوار یا سقف ظاهر می‌شوند. ادامه پیدا کردن این ترک ساختمان می‌تواند بر پایداری دیوارها اثر بگذارد.

ترک‌های عمودی: به دلیل نشست تفاضلی پی، جمع‌شدگی مصالح یا ضعف در اتصالات بین طبقات در امتداد ارتفاع دیوار و عمود بر سطح زمین ایجاد می‌شوند. بزرگ شدن این ترک ساختمان می‌تواند نشان‌دهنده ضعف سازه‌ای باشد.

ترک‌های مایل و پلکانی: ناشی از نشست نامتقارن پی، بارهای خارج از مرکز یا ارتعاشات ناشی از زلزله و لرزش به شکل مورب یا پلکانی در دیوارهای آجری و بلوکی دیده می‌شوند. ضعف در دیوارچینی و ملات‌گذاری نیز یکی از عوامل رایج این ترک ساختمان هستند.

ترک‌های پراکنده (پوست سوسماری): در اثر خشک شدن سریع اندود، استفاده از مصالح بی‌کیفیت یا تغییرات ناگهانی دما و رطوبت به‌شکل شبکه‌ای و سطحی در دیوار یا سقف ظاهر می‌شوند. این ترک‌ها بیشتر جنبه ظاهری دارند و معمولا تهدیدی برای پایداری ساختمان محسوب نمی‌شوند.

جدول مقایسه انواع ترک ساختمان بر اساس شکل و الگو

دسته‌بندی ترک ساختمان از نظر عمق و عرض

ترک ساختمان بسته به عمق و عرض آن‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که شناخت این دسته‌بندی برای انتخاب روش مناسب ترمیم ترک ساختمان اهمیت زیادی دارد.

ترک‌های مویی با عرض کمتر از ۱ میلی‌متر

این نوع ترک‌ها معمولا سطحی و ظریف هستند و بیشتر در لایه‌های نازک‌کاری مانند گچ یا اندود ظاهر می‌شوند. ترک مویی اغلب ناشی از جمع‌شدگی مصالح یا تغییرات جزئی دما و رطوبت است و معمولا خطری برای پایداری سازه ندارد.

ترک‌های جزئی با عرض بین ۱ تا ۵ میلی‌متر

ترک‌های جزئی سطحی‌تر بوده اما گستردگی بیشتری دارند. این ترک ساختمان در دیوار یا سقف مشاهده شده و معمولا ناشی از جمع‌شدگی مصالح، خشک شدن سریع اندود یا انقباض بتن هستند. نیاز به ترمیم ترک ساختمان در این نوع ترک‌ها بیشتر جنبه زیبایی و جلوگیری از نفوذ رطوبت دارد.

ترک‌های متوسط با عرض بین ۵ تا ۱۵ میلی‌متر

ترک‌های متوسط اغلب نشانه‌ای از مشکلات جزئی در سازه یا نشست نامتقارن پی هستند که هم در دیوارهای غیرسازه‌ای و هم در دیوارهای باربر دیده شوند و ترمیم آن‌ها نیازمند بررسی دقیق است تا از گسترش آسیب جلوگیری شود.

ترک‌های نسبتا عمیق با عرض حدود ۲۵ میلی‌متر

این نوع ترک‌ها سازه‌ای ناشی از نشست شدید پی، تغییر شکل اجزای باربر یا ضربه و لرزش‌های شدید هستند. ترک ساختمان نسبتا عمیق نیازمند اقدامات ترمیمی تخصصی مانند تزریق رزین یا مقاوم‌سازی مکانیکی است.

ترک‌های عمیق با عرض بیش از ۲۵ میلی‌متر

ترک‌های عمیق، جدی‌ترین نوع ترک ساختمان و تهدید مستقیم برای پایداری سازه هستند. این ترک‌ها معمولا به دلیل ضعف شدید در باربری، نشست شدید پی یا زلزله و آسیب‌های مکانیکی ایجاد می‌شوند. ترمیم آن‌ها نیازمند بررسی مهندسی دقیق و استفاده از روش‌های مقاوم‌سازی حرفه‌ای است.

چرا ساختمان نوساز ترک می‌خورد؟ بررسی مهم‌ترین عوامل

حتی ساختمان‌های نوساز که تازه ساخته شده‌اند نیز ممکن است دچار ترک ساختمان شوند. جهت جلوگیری از گسترش این ترک ساختمان و انتخاب روش مناسب ترمیم ترک ساختمان باید عوامل ایجاد این ترک‌ها را شناسایی کرد:

• جمع‌شدگی مصالح و خشک شدن بتن یا گچ
• نشست پی ساختمان
• کیفیت پایین مصالح و ملات یا نسبت نامناسب سیمان و آب
• تغییرات سریع دما و رطوبت مصالح تازه اندود یا رنگ شده
• اجرای ناصحیح اتصالات و جزئیات سازه‌ای
• ویژگی‌های مصالح جدید و تفاوت ضریب انبساط

نشست و ترک‌خوردگی ساختمان؛ هر آنچه باید بدانید

به حرکت تدریجی پی یا فونداسیون، نشست ساختمان می‌گویند که می‌تواند یکنواخت یا نامتقارن باشد و یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد ترک در دیوار و سقف است. نشست نامتقارن باعث تنش‌های اضافی و ایجاد ترک‌های افقی، عمودی یا مورب می‌شود.

ترک‌های افقی از فشار جانبی خاک یا نشست یکنواخت، ترک‌های عمودی به‌دلیل نشست تفاضلی پی و جمع‌شدگی مصالح، و ترک‌های مورب یا پلکانی در اثر نشست نامتقارن و بارگذاری غیرمتوازن ایجاد می‌شوند.

به دلیل خاک ناهمگن زیر پی یا انقباض مصالح در اثر خشک شدن بتن و گچ، این مشکل حتی در ساختمان‌های نوساز دیده می‌شود. در ساختمان‌های قدیمی، فرسودگی پی و تغییرات رطوبت عامل اصلی هستند. بی‌توجهی به ترک ساختمان ناشی از نشست منجر به گسترش آسیب و کاهش پایداری سازه می‌گردد.

روش‌هایی برای پیشگیری از ترک‌خوردن گچ ساختمان

گچ‌کاری یکی از مهم‌ترین مراحل نازک‌کاری دیوارها و سقف‌هاست و ترک‌خوردن آن نه تنها روی ظاهر ساختمان اثر می‌گذارد، بلکه ممکن است به لایه‌های زیرین هم آسیب برساند. به همین دلیل پیشگیری از ترک در گچ اهمیت ویژه‌ای دارد. روش‌های پیشگیری از ترک‌خوردن گچ ساختمان عبارتند از:

• استفاده از مصالح با کیفیت و نسبت درست گچ و آب
• رعایت اصول خشک شدن و عمل‌آوری گچ (گچ تازه نباید در معرض تابش مستقیم آفتاب یا جریان شدید هوا قرار گیرد)
• آماده‌سازی صحیح سطح دیوار و زیرسازی مناسب
• کنترل رطوبت محیط و تهویه مناسب
• پیشگیری از حرکت سازه‌ای دیوارها و سقف

چرا سقف ساختمان ترک می‌خورد؟ بررسی عوامل اصلی

ترک سقف معمولا به دلیل نشست ساختمان و تغییر شکل تیرها و تیرچه‌ها ایجاد می‌شود، به‌ویژه در سقف‌های تیرچه بلوک که اجرای غیر اصولی یا نشست پی باعث ترک‌های طولی یا مورب می‌شود. سایر عوامل عبارتند از:

• کیفیت پایین مصالح و اجرای غیر اصولی
• انبساط و انقباض مصالح سقف‌های در معرض آفتاب یا رطوبت
• اضافه بار یا تغییر کاربری سقف بدون تقویت سازه‌ای
• ترک ساختمان ناشی از نشست تیرچه و بلوک معمولا طولی یا مورب هستند و تشخیص به موقع آن‌ها برای ترمیم و جلوگیری از گسترش آسیب اهمیت ویژه‌ای دارد.

چرا دیوارها ترک می‌خورند و چه موقع باید نگران شد؟

دیوارها به دلیل فشارهای جانبی، نشست پی، تغییرات رطوبت و دما یا کیفیت پایین مصالح ممکن است ترک بخورند. در ساختمان‌های نوساز، اغلب ترک‌ها ناشی از جمع‌شدگی ملات یا خشک شدن سریع گچ هستند و خطر سازه‌ای ندارند. اما در دیوارهای باربر یا ساختمان‌های قدیمی، ترک‌های عمودی، افقی یا مورب نشانه نشست نامتقارن پی، ضعف در دیوارچینی یا فشار غیرطبیعی روی سازه هستند.

وقتی ترک دیوار پهن، عمیق یا مورب باشد و به مرور گسترش یابد، باید به آن توجه جدی کرد و با کارشناسان سازه‌ای مشورت نمود. ترک‌های سطحی و مویی اغلب تنها جنبه ظاهری دارند و با ترمیم ساده قابل رفع هستند، اما ترک‌های عمیق و طولانی، به خصوص در دیوارهای باربر، تهدیدی برای ایمنی ساختمان بوده و نیازمند اقدام فوری برای ترمیم هستند.

از دلایل تا نگرانی‌ها: بررسی ترک‌های سقف در ساختمان‌ها

ترک‌های سقف یکی از رایج‌ترین مشکلات در ساختمان‌ها هستند که بسته به نوع و شدت آن، اهمیت متفاوتی برای سازه دارند. یکی از دلایل اصلی ترک سقف، نشست ساختمان و تغییر شکل تیرها و تیرچه‌ها است. در سقف‌های تیرچه بلوک، اجرای ناصحیح تیرچه‌ها یا نشست جزئی پی باعث ایجاد ترک‌های طولی، مورب یا پلکانی در بلوک‌ها و اندود سقف می‌شود.

عامل دیگر، کیفیت پایین مصالح و اجرای غیر اصولی است. استفاده از بتن یا بلوک با مقاومت کم، نسبت نامناسب سیمان و آب در ملات، و نصب غیرحرفه‌ای تیرچه‌ها باعث ایجاد ترک‌های مویی و جزئی تا ترک‌های متوسط می‌شود.

تغییرات دما و رطوبت محیط نیز نقش مهمی در ترک‌خوردگی سقف دارند. انبساط و انقباض مصالح در اثر تابش مستقیم آفتاب یا رطوبت بالا می‌تواند ترک‌های پراکنده و مورب ایجاد کند. همچنین، بارگذاری غیر اصولی یا اضافه بار روی سقف، به‌ویژه در تیرچه بلوک‌ها، باعث افزایش تنش در سقف شده و ترک‌های جدی ایجاد می‌کند.

7 روش اصلی برای ترمیم ترک‌های ساختمان به همراه جدول مقایسه

ترک‌های ساختمان، چه در دیوار و چه در سقف، اگر به موقع ترمیم نشوند به گسترش آسیب و کاهش دوام سازه منجر می‌شوند. روش‌های متنوعی برای ترمیم ترک ساختمان وجود دارد که بسته به نوع ترک، عمق، عرض و محل ایجاد آن انتخاب می‌شوند. ۷ روش اصلی ترمیم ترک ساختمان عبارتند از:

ترمیم ترک ساختمان به روش کامپوزیت FRP

در این روش از الیاف کربن و چسب FRP برای تقویت و ترمیم ترک‌های سازه‌ای استفاده می‌شود. الیاف کربن با چسب مخصوص روی ترک قرار می‌گیرند و باعث افزایش مقاومت کششی و جلوگیری از گسترش ترک می‌شوند. این روش به ویژه برای ترک‌های سازه‌ای در دیوارها و سقف‌های بتنی کاربرد دارد.

ترمیم ترک ساختمان به روش کامپوزیت FRCM

این روش با استفاده از مش فایبرگلاس و پلاستر ویژه انجام می‌شود. در بازار، مش فایبرگلاس برای ترمیم ترک‌ها به اصطلاح توری فایبرگلاس ترک‌گیر نیز نامیده می‌شود که علاوه بر ترمیم ترک‌های سطحی، مقاومت کششی دیوار را افزایش می‌دهد و برای ترک‌های گسترده یا پراکنده مناسب است.

ترمیم ترک ساختمان به روش دوخت ترک (Crack Stitching)

در این روش از میلگردهای خاص یا پلیت‌های فلزی برای اتصال دو طرف ترک استفاده می‌شود. میلگردها به صورت افقی در ترک قرار گرفته و با ملات مقاوم جایگذاری می‌شوند تا ترک تثبیت و مانع گسترش آن شود.

ترمیم ترک با ملات ترمیم‌کننده بتن (Concrete Repair Mortar)

در این روش ترک‌ها با استفاده از ملات مخصوص ترمیم بتن پر می‌شوند. این ملات با ویژگی‌های چسبندگی بالا و مقاومت مناسب، ترک‌ها را پر کرده و سطح ترک را هموار می‌کند و بیشتر برای ترک‌های متوسط در دیوار و سقف کاربرد دارد.

ترمیم ترک ساختمان به روش تزریق رزین (Resin Injection)

در این روش، رزین اپوکسی یا پلی‌یورتان با دستگاه تزریق به داخل ترک‌ها نفوذ می‌کند و ترک را پر کرده و پیوستگی سازه‌ای را بازیابی می‌کند. این روش برای ترک‌های عمیق و سازه‌ای در بتن و دیوارهای باربر بسیار موثر است.

ترمیم ترک به روش مسیریابی و آب‌بندی (Routing & Sealing)

شامل باز کردن مسیر ترک ساختمان با ابزار مناسب و سپس پر کردن آن با مواد آب‌بند یا پلی‌یورتان می‌شود و برای ترک‌های سطحی و غیرسازه‌ای کاربرد دارد و علاوه بر ترمیم، از نفوذ آب و رطوبت جلوگیری می‌کند.

ترمیم ترک به روش خورانش ثقلی رزین (Gravity Filling)

در این روش، رزین مایع به صورت ثقلی و بدون فشار داخل ترک‌های عمقی ریخته می‌شود تا ترک پر شود. این روش برای ترک‌های عمودی یا مورب که امکان تزریق تحت فشار ندارند مناسب است و باعث بازیابی پیوستگی مصالح می‌شود.

جدول مقایسه روش‌های ترمیم ترک ساختمان

راه‌های شناسایی و پایش ترک ساختمان

اندازه‌گیری و پایش دقیق ترک‌ها کمک می‌کند تا اقدامات مناسب برای ترمیم ترک ساختمان به موقع انجام شود و از گسترش آسیب جلوگیری گردد. روش‌های متنوعی برای پایش ترک وجود دارد که بسته به نوع ترک، عمق، عرض و محل ایجاد آن انتخاب می‌شوند:

استفاده از خط کش فلزی

روش ساده و کاربردی برای اندازه‌گیری عرض ترک است. با قرار دادن خط کش روی ترک می‌توان تغییرات عرض و طول آن را در طول زمان ثبت کرد. این روش برای ترک‌های سطحی و جزئی مناسب است.

سیستم Plastic Tell Tale

این سیستم شامل یک نوار پلاستیکی است که روی ترک نصب می‌شود. هرگونه جابه‌جایی یا حرکت در ترک باعث تغییر شکل نوار شده و میزان حرکت ترک به‌صورت بصری قابل تشخیص است.

روش Glass Tell Tale

مشابه Plastic Tell Tale، اما با یک شیشه کوچک نصب می‌شود. هرگونه شکست یا حرکت ترک باعث شکستن شیشه شده و نشان‌دهنده فعالیت ترک است. این روش برای ترک‌های سطحی و متوسط کاربرد دارد.

استفاده از میکروسکوپ

برای ترک‌های بسیار ریز و مویی کاربرد دارد. میکروسکوپ جزئیات ترک و میزان شکست مصالح را نشان می‌دهد و امکان ارزیابی ترک‌های اولیه در بتن یا گچ را فراهم می‌کند.

پایش ترک با استفاده از پیچ برنجی و کولیس

در این روش، پیچ‌های برنجی در دو طرف ترک نصب می‌شوند و فاصله آن‌ها با کولیس اندازه‌گیری می‌شود. تغییر فاصله پیچ‌ها نشان‌دهنده گسترش ترک است و برای ترک‌های سازه‌ای و دیوارهای باربر بسیار مفید است.

جدول مقایسه روش‌های شناسایی و پایش ترک ساختمان

ترمیم ترک در ساختمان؛ بررسی قیمت‌ها و فاکتورهای موثر

هزینه ترمیم ترک ساختمان به عوامل متعددی بستگی دارد:

نوع ترک: ترک‌های سازه‌ای و عمیق نیازمند روش‌های پیچیده مانند تزریق رزین یا استفاده از الیاف کربن و FRP هستند و هزینه بالاتری دارند، در حالی که ترک‌های سطحی و غیرسازه‌ای با ملات ترمیمی قابل اصلاح‌اند و هزینه کمتری دارند.

محل ترک: ترک‌های دیوار باربر، ستون یا سقف باربر هزینه ترمیم بالاتری نسبت به ترک‌های غیرسازه‌ای دارند.

روش ترمیم: روش‌های تخصصی مانند تزریق رزین، دوخت ترک یا FRP هزینه بیشتری دارند.
دستمزد پیمانکار، متراژ و تعداد ترک‌ها: افزایش متراژ و تعداد ترک‌ها باعث بالا رفتن هزینه نهایی می‌شود

کیفیت مصالح: هزینه ترمیم می‌تواند از چند ده هزار تومان برای ترک‌های سطحی تا چند میلیون تومان برای ترک‌های سازه‌ای در هر متر طول یا متر مربع متغیر باشد. بررسی دقیق پروژه توسط پیمانکاران مجرب برای برآورد درست هزینه و انتخاب روش مناسب ضروری است.

چگونه از ترک خوردن ساختمان جلوگیری کنیم؟ نکات کلیدی و کاربردی

پیشگیری از ترک خوردن ساختمان نیازمند توجه به مراحل طراحی، ساخت و نگهداری سازه است. با رعایت نکات زیر می‌توان احتمال ایجاد ترک را به حداقل رساند:

• استفاده از مصالح با کیفیت و اجرای صحیح سازه
• آماده‌سازی مناسب پی و فونداسیون
• رعایت اصول گچ‌کاری و نازک‌کاری دیوار و سقف
• کنترل بارگذاری سازه و توزیع مناسب نیروها
• کنترل رطوبت و تهویه محیط

چگونه کارشناسان رسمی ترک‌های ساختمانی را تحلیل و گزارش می‌کنند؟

کارشناسان رسمی در تحلیل ترک‌های ساختمان، علاوه بر مشاهده ظاهری ترک‌ها، از روش‌های مهندسی و ابزارهای دقیق برای ارزیابی شدت و علت ترک استفاده می‌کنند. ابتدا نوع ترک (سازه‌ای یا غیرسازه‌ای) و الگوی آن (افقی، عمودی، مورب یا پراکنده) شناسایی می‌شود.

سپس اندازه‌گیری دقیق عرض، عمق و طول ترک‌ها با ابزارهایی مانند خط کش فلزی، کولیس و میکروسکوپ انجام می‌گیرد تا روند گسترش ترک مشخص گردد. برای ترک‌های مهم و سازه‌ای، کارشناسان ممکن است از سیستم‌های Tell Tale (Plastic یا Glass) استفاده کنند تا حرکت و تغییرات ترک‌ها در طول زمان پایش شود.

همچنین، با بررسی عوامل موثر مانند نشست پی، کیفیت مصالح، بارگذاری و تغییرات دما و رطوبت، علت ایجاد ترک تعیین می‌گردد.

در نهایت، کارشناسان یک گزارش رسمی شامل شرح ترک ساختمان، تحلیل علت و پیشنهاد روش‌های ترمیم یا تقویت سازه ارائه می‌کنند. این گزارش به مالکان ساختمان و پیمانکاران کمک می‌کند تا اقدامات لازم برای ترمیم ترک ساختمان یا جلوگیری از گسترش آسیب انجام شود و تصمیم‌گیری‌های مهندسی مبتنی بر داده‌های دقیق صورت گیرد.

مشاهده ترک خوردگی در ساختمان و اقدامات لازم برای ترمیم

وقتی ترک‌هایی در دیوار یا سقف ساختمان مشاهده می‌شوند، اولین گام بررسی شدت، نوع و الگوی ترک است. ترک‌های سطحی و مویی جنبه ظاهری دارند و می‌توانند با ترمیم گچ یا ملات ساده رفع شوند، اما ترک‌های عمیق، گسترده یا مورب ممکن است نشانه‌ای از مشکلات سازه‌ای باشند که نیاز به توجه فوری دارند.

در صورت مشاهده ترک‌های مهم، توصیه می‌شود با کارشناسان مقاوم‌سازی و ترمیم سازه تماس گرفته شود. کارشناسان با بررسی دقیق سازه، اندازه‌گیری ترک‌ها، تحلیل علل ایجاد آن و شناسایی نقاط ضعف، بهترین روش ترمیم را تعیین می‌کنند. بسته به نوع ترک، روش‌هایی مانند تزریق رزین، استفاده از FRP/FRCM، دوخت ترک یا ملات ترمیم‌کننده بتن انتخاب می‌شوند تا دوام و ایمنی ساختمان تضمین شود.

اقدام سریع و مشاوره با متخصصان شرکت سازند نه تنها از گسترش ترک جلوگیری می‌کند، بلکه از بروز خسارت‌های بیشتر و کاهش پایداری سازه نیز پیشگیری می‌کند.